Zostań dawczynią komórek jajowych - Masz moc pomagania

Dawstwo komórek jajowych to forma pomocy niepłodnym parom w staraniach o potomstwo. Dla wielu z nich skorzystanie z materiału od anonimowej dawczyni w ramach procedury zapłodnienia pozaustrojowego jest jedyną szansą na poczęcie dziecka. Program dawstwa polega na darowaniu jajeczka przez dawczynię kobiecie-biorczyni, która nie ma własnych komórek jajowych, ma ich za mało lub której komórki jajowe ze względów genetycznych nie mogą być wykorzystane do zapłodnienia. To szczególny dar, który leczącym się parom daje możliwość cieszenia się ciążą i przeżycia radości rodzicielstwa.

Bank Komórek Jajowych INVICTA zlokalizowany jest w Gdańsku, Warszawie i Wrocławiu. Program Dawstwa Komórek prowadzony jest w Klinikach w Gdańsku, Gdyni, Słupsku, Warszawie, Wrocławiu i Bydgoszczy. W przypadku dawczyń ze Słupska, Gdyni i Bydgoszczy – mogą one prowadzić program w najbliższych placówkach – jedynie 2 wizyty będą musiały odbyć się w Gdańsku.

Z dawczyniami pracujemy w Klinice codziennie i dobrze je znamy. To kompetentne osoby, z którymi łączy nas zaufanie. Znamy ich historię medyczną i wyniki badań, co gwarantuje wysoką jakość materiału. Dawczynie pochodzą z różnych środowisk, ale łączy je jeden cel: pomoc innym kobietom w staraniach o dziecko. To aktywne społecznie osoby, często dawczynie krwi i szpiku, matki, które rozumieją radości macierzyństwa oraz osoby wspierające znajomych z niepłodnością. Wśród nich 100% ukończyło studia lub szkołę średnią, 70% regularnie uprawia sport, 56% lubi nauki humanistyczne, 43% nauki ścisłe, 17% ma zdolności muzyczne, a 27% zdolności manualne.

Proces kwalifikacji dawczyń komórek jajowych jest wieloetapowy i skonstruowany tak, by zapewniać możliwie najwyższy poziom bezpieczeństwa obu stronom. W pierwszej kolejności kobieta, która chciałaby podzielić się swoimi komórkami jajowymi, wypełnia ankietę medyczną. Obejmuje ona zagadnienia związane z jej stanem zdrowia, historią leczenia, wywiadem genetycznym. Jeśli spełnione są podstawowe kryteria medyczne, wykonujemy badania hormonalne, by sprawdzić płodność pacjentki, a następnie badania infekcyjne i specjalistyczne badania genetyczne. Zdarzają się sytuacje, kiedy młoda kobieta zgłaszająca się do programu honorowego dawstwa na tym etapie dowiaduje się, że ma niską rezerwę jajnikową i sama powinna przyśpieszyć decyzję o posiadaniu potomstwa. To dodatkowa korzyść z udziału w kwalifikacji – panie, które mogłyby mieć za kilka lat trudności z zajściem w ciążę zdobywają wiedzę nt. swojego zdrowia zanim jest za późno. Po przeprowadzeniu odpowiedniej diagnostyki laboratoryjnej i konsultacjach z lekarzem, kolejnym krokiem jest spotkanie z psychologiem. Jest to jeden z ważniejszych etapów kwalifikacji – rozmowa ze specjalistą ma na celu wykluczenie ewentualnych zaburzeń psychicznych oraz sprawdzenie gotowości emocjonalnej i dojrzałości dawczyni. W trakcie spotkania może ona dowiedzieć się więcej nt. możliwych konsekwencji udziału w programie, zastanowić się nad swoją motywacją i reakcjami na potencjalne sytuacje w przyszłości oraz w pełni świadomie podjąć decyzję.

W Klinice przyszłe dawczynie muszą pozytywnie przejść proces kwalifikacji, obejmujący zarówno aspekty medyczne, jak i psychologiczne. Kryteria kwalifikacji opracowane są w oparciu o międzynarodowe wytyczne i dobre praktyki European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) oraz American Society for Reproductive Medicine (ASRM), polskie standardy opublikowane przez Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu (PTMR), jak również Dyrektywy Unii Europejskiej. Kobieta chcąca oddać swoje komórki jajowe musi być w wieku od 18 do 32 lat, cieszyć się dobrym stanem zdrowia i odpowiednim poziomem rezerwy jajnikowej, nie mieć nałogów. Musimy też u niej wykluczyć nosicielstwo chorób uwarunkowanych genetycznie, zaburzenia i choroby neurologiczne i psychologiczne, choroby serca, cukrzycę, nowotwory, a także infekcje. W celu darowania komórek jajowych dawczyni musi przejść szereg badań laboratoryjnych. Wykonywane są m.in. badania grupy krwi, morfologia, lipidogram, ALT, AST, badanie moczu, badania infekcyjne w kierunku wirusów HBV, HCV, HIV, różyczki, cytomegalii, toksoplazmozy, chlamydii trachomatis, rzeżączki, badania genetyczne (kariotyp z limfocytów krwi obwodowej) oraz hormonalne.

Dawczyni otrzymuje zryczałtowany (w ustalonej z góry wartości) zwrot kosztów związanych z udziałem w procesie dawstwa. Rekompensata stanowi zadośćuczynienie za poświęcony czas i zabezpieczenie dla ewentualnych wydatków związanych m.in. z dojazdami do Kliniki, ew. wynajęciem opiekunki do dzieci, urlopów.

Zryczałtowana kwota zwrotu wypłacana jest po zakończeniu programu i przekazaniu komórek jajowych na potrzeby niepłodnych par. Nie jest ona wypłacana w przypadku niezakwalifikowania kobiety do programu lub przerwania go ze względu na rezygnację dawczyni czy czynniki medyczne. Warto jednak pamiętać, że w ramach procesu zapewniamy dawczyniom kompleksowe wsparcie specjalistów oraz szereg badań laboratoryjnych, których wyniki są przekazywane kobiecie. Diagnostyka, wizyty, konsultacje są dla potencjalnej kandydatki nieodpłatne (koszty ponosi Klinika), a tworzą dla niej dodatkową wartość.

Wszystkie wizyty, badania (obrazowe, laboratoryjne), konsultacje i stosowane w procesie leki są dla Dawczyni komórek jajowych nieodpłatne. Program dawstwa nie wiąże się dla uczestniczących w nim kobiet z żadnym ryzykiem finansowym.

Cały proces trwa od 4 do kilkunastu tygodni, z czego 2-3 pierwsze tygodnie przeznaczone są na kwalifikację. Kwalifikacja wymaga jednej lub dwóch wizyt w Klinice, uzyskania wyników badań, konsultacji z psychologiem oraz ginekologiem. Każdorazowo personel dokłada wszelkich starań, by zorganizować kwalifikację w sposób możliwie optymalny i nieobciążający dla potencjalnej dawczyni. Po pozytywnym przejściu całego procesu, termin rozpoczęcia dalszych kroków (stymulacji hormonalnej, zabiegu) umawiany jest indywidualnie, w zależności od typu leczenia, w którym materiał od Dawczyni ma być zastosowany.

Kobieta, która rozważa oddanie swoich komórek jajowych, nie może w czasie kwalifikacji i późniejszej stymulacji karmić piersią. Przyjmuje się, że od porodu powinno minąć minimum 6 miesięcy, choć na ogół zaleca się odczekanie ok. roku przed przystąpieniem do programu.

Kwalifikacja do programu nie wymaga odstawienia preparatów antykoncepcyjnych. W przypadku dalszych etapów programu – od etapu stymulacji, zalecenia dotyczące wszystkich przyjmowanych leków przekazuje lekarz.

Nie jest to przeciwwskazanie, pod warunkiem, że wkładka jest czynnościowa, a nie hormonalna. Wkładkę hormonalną w przypadku udziału w Programie należałoby usunąć.

Każda kobieta zainteresowana darowaniem swoich komórek jajowych potrzebującym parom powinna wypełnić krótką ankietę wstępną. Następnie, jeśli zostałaś zakwalifikowana, należy założyć konto i zalogować się przez medipoint.pl. W kolejnym kroku wypełnij i wyślij ankietę medyczną udostępnioną w zakładce „Moje ankiety”– ważne jest udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania.

Dzięki przemyślanemu procesowi kwalifikacji, ewentualne działania niepożądane związane procesem dawstwa są ograniczone do minimum. W niewielkim odsetku przypadków, w wyniku podanych leków stymulujących owulację, może wystąpić zespół hiperstymulacji jajników. Podobnie w przypadku zabiegu pick-up – każde tego typu działanie jest obarczone nieznacznym ryzykiem. Pacjentka jest jednak pod stałą opieką specjalistów, którzy reagują, jeśli pojawi się taka potrzeba i podejmują odpowiednie działania ograniczające zagrożenia. Istotne są także konsekwencje psychologiczne dawstwa – dlatego każda kobieta, która pragnie podzielić się swoimi komórkami jajowymi, spotyka się wcześniej z psychologiem, omawia wszelkie wątpliwości i może świadomie podjąć decyzję.

Kompleksowa kwalifikacja do programu obejmuje także ocenę płodności potencjalnej dawczyni. Pozwala to wykluczyć z procesu te kobiety, u których stymulacja i zabieg pobrania komórek mogłyby mieć negatywny wpływ na zdrowie prokreacyjne. Na ogół po zabiegu płodność powinna wrócić już w pierwszym, drugim cyklu.

Badania wymagają pobrania krwi, które może się wiązać z nieznacznym dyskomfortem. Etap stymulacji jajników polega na przyjmowaniu odpowiednich leków, a sam zabieg, tzw. „pick up” (pobranie komórek jajowych) nie jest skomplikowany ani bolesny. Wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym, po wcześniejszej analizie wyników badań i konsultacji z anestezjologiem. Pacjentka spędza w Klinice zaledwie kilka godzin, a następnie może wrócić do domu pod opieką drugiej osoby – nie wymaga później hospitalizacji.

Jeśli nie ma przeciwwskazań, dawczyni rozpoczyna etap stymulacji hormonalnej – dzięki podaniu odpowiednich leków, jej jajniki pobudzane są do intensywniejszej pracy, a w danym cyklu dojrzewa więcej niż jedna komórka jajowa. W trakcie tzw. stymulacji wykonywane są badania USG i badania laboratoryjne, tak by w odpowiednim momencie można było na sali zabiegowej pobrać komórki jajowe. Zabieg polega na punkcji (czyli nakłuciu) jajnika i pobraniu płynów z poszczególnych pęcherzyków jajnikowych (Graffa). W płynie pęcherzykowym znajdują się komórki jajowe, które zostaną przekazywane potrzebującej parze. Zabieg odbywa się na odpowiednio wyposażonym oddziale, wykonywany jest pod kontrolą USG, w znieczuleniu ogólnym i w asyście anestezjologa. Po jego zakończeniu kobieta pozostaje przez 1,5 do 2 godzin na obserwacji.

Po zakończeniu zabiegu pobrania komórek jajowych (tzw. pick-up) Dawczyni przebywa na sali obserwacyjnej przez okres ok. 1,5-2 godzin i opuszcza Klinikę po wypisie w stanie ogólnym dobrym. Choć nie jest to niezbędne, rekomendujemy – jeśli jest taka możliwość – by kobietę po zabiegu odebrał ktoś bliski. Znieczulenie może powodować uczucie rozbicia czy rozkojarzenia, a przez okres 12-24 godzin po zabiegu nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych.

Program honorowego dawstwa komórek jajowych opiera się na założeniu anonimowości – oznacza to, że dane kobiety, której materiał zostanie wykorzystany przez pacjentów-biorców, nie są ujawniane ani przyszłym rodzicom, ani dziecku. Biorcy mogą jedynie dowiedzieć się, jaką grupę krwi, wzrost, kolor oczu i włosów ma dawczyni. Mają więc dostęp do informacji, które nie pozwalają na ustalenie tożsamości kobiety, która darowała swoje komórki. Obie strony przed podjęciem decyzji przechodzą kwalifikację psychologiczną, dzięki czemu mogą rozważyć konsekwencje tej sytuacji i świadomie podjąć decyzje. Potwierdzają potem swoją wolę, podpisując odpowiednie umowy i zgody.

Mając na uwadze zapewnienie dawczyniom wysokiego poziomu bezpieczeństwa, INVICTA stosuje się do dyrektyw unijnych oraz standardów opisanych przez towarzystwa medyczne funkcjonujące w kraju i za granicą. Zgodnie z nimi, zakłada się, że kobieta może wziąć udział w programie nie więcej niż 6 razy. Takie postępowanie rekomenduje Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. INVICTA wprowadza również dodatkowe ograniczenie – komórki jajowe od jednej dawczyni mogą być wykorzystane w skutecznym leczeniu maksymalnie 10 par.

Kwalifikacja do kolejnego zabiegu zależy od wielu czynników medycznych. Lekarz podejmuje taką decyzje indywidualnie. Przystępując pierwszy raz do programu, można od razu wyrazić chęć oddania komórek jajowych dwukrotnie. Skraca to czas, ponieważ lekarz od razu po pierwszym zabiegu podejmuje decyzję o kolejnym, nie trzeba wypełniać ponownie ankiety medycznej i wykonywać części badań. Dzięki takiej decyzji, dajesz szansę na macierzyństwo większej liczbie par. Zwiększa się również rekompensata finansowa za udział w programie.

Doceniamy poświęcany czas i chęć pomocy każdej kobiety, która zgłasza się do Programu Honorowego Dawstwa. Decyzja o zakwalifikowaniu do dalszego etapu podejmowana jest jednak w oparciu o obiektywne kryteria medyczne. Dane, które kandydatka podała w formularzu są szczegółowo weryfikowane przez zespół lekarzy Kliniki Leczenia Niepłodności. Nie jest to diagnoza lekarska – analiza ukierunkowana jest na specyficzne potrzeby związane z darowaniem komórek, przebiega wielotorowo i obejmuje kryteria krzyżowe. Pod uwagę brana jest m.in. stan zdrowia kobiety i indywidualne uwarunkowania, możliwość bezpiecznego przeprowadzenia stymulacji i zabiegów, a także uzyskania komórek o odpowiednich parametrach. Na podstawie ankiety medycznej, komisja kwalifikacyjna stwierdza czy dana osoba spełnia wymogi określone dla kandydatek na dawczynie (są one ustalone w odniesieniu do wytycznych międzynarodowych stowarzyszeń i w oparciu o wieloletnie doświadczenie kliniki). Decyzja ta odnosi się jedynie do kontekstu dawstwa. Zapewniamy, że wszystkie dane podane przez kandydatki na dawczynie są odpowiednio zabezpieczone, przechowywane i przetwarzane zgodnie z wytycznymi GIODO oraz innymi regulacjami prawnymi – wyłącznie na potrzeby procesu kwalifikacji do programu oraz postepowania z dokumentacją medyczną. Bez zgody danej osoby nie będą one udostępniane ani przekazywane żadnym podmiotom zewnętrznym.

Zgodnie z polskimi przepisami, matką dziecka jest kobieta, która je urodziła, a więc w tym przypadku biorczyni komórek jajowych. Dawczyni nie będzie uznawana za matkę urodzonego przez inną kobietę dziecka, nawet jeśli będzie posiadało ono jej materiał genetyczny.

W Polsce, zgodnie z ustawą o leczeniu niepłodności z dn. 25 czerwca 2015, dawstwo komórek jest anonimowe. Osoba urodzona po procedurze in vitro z komórką dawczyni po ukończeniu 18 roku życia, może złożyć specjalny wniosek do Ministra Zdrowia o ujawnienie danych o dawczyni, ale które nie dają możliwości identyfikacji, to m.in. data i miejsce urodzenia, wyniki badań oraz cechy fenotypowe (takie jak wzrost, kolor oczu, grupa krwi).

Bank/Klinika powinna zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa zarówno samej dawczyni, jak i pacjentom-biorcom. Jeśli kobieta chce pomóc niepłodnym parom oddając swoje komórki jajowe, powinna zwrócić uwagę na to, czego wymaga ośrodek, do którego się zgłosi – jakie badania będą wykonywane, jakich specjalistów spotka, czy będzie miała okazję do rozmowy nie tylko z lekarzem, ale i psychologiem, jakiego rodzaju dokumenty będzie musiała podpisać i czy zabezpieczą one jej prawa. Nie bez znaczenia jest również stosowanie się do zaleceń polskich i międzynarodowych organizacji medycznych, a także standardy obowiązujące w klinice. Warto również zwrócić uwagę na to, jak długo placówka prowadzi swój bank, jakie informacje zapewnia dawczyniom i czy cieszy się zaufaniem pacjentów.